![[{[item.product.name]}]]([{[item.product.photo.url]}] 75w)
Jaki sprzęt via ferrata wybrać?
2025-05-29 14:00:00
Nieważne, czy wybierasz łatwą via ferratę A lub B, czy bardziej wymagającą trasę o trudności D albo nawet E. Na każdej z nich powinieneś mieć podstawowy ekwipunek zwiększający bezpieczeństwo poruszania się w terenie eksponowanym. Najważniejsze elementy to: uprząż, lonża z absorberem energii oraz kask. Uprząż i lonża chronią przed skutkami potencjalnego odpadnięcia od ściany, natomiast kask zabezpiecza głowę — nie tylko w razie upadku, ale również przed spadającymi odłamkami skalnymi.
Sprzęt via ferrata można kupić lub wypożyczyć. Jeśli dopiero zaczynasz, na pierwsze wyjście warto wypożyczyć komplet i przekonać się, czy taka aktywność w ogóle Ci odpowiada. Później, mając już podstawowe doświadczenie, warto zainwestować w wyposażenie dopasowane do Twoich potrzeb i anatomii.
Lonża via ferrata – najważniejszy element asekuracji
Lonża via ferrata składa się z dwóch ramion zakończonych karabinkami oraz absorbera energii. W razie odpadnięcia od ściany, absorber rozdziera się i pochłania część energii kinetycznej, zmniejszając siłę działającą na ciało użytkownika. Przeznaczona jest do jednorazowego zatrzymania upadku. Można jej używać wielokrotnie, ale jeśli dojdzie do odpadnięcia i uruchomienia absorbera – cały zestaw nadaje się wyłącznie do wymiany.
Przy wyborze lonży warto zwrócić uwagę na:
- karabinki – powinny być duże, łatwe w obsłudze jedną ręką i mieć blokadę uniemożliwiającą przypadkowe otwarcie,
- ramiona – powinny być długie i elastyczne, aby zapewnić Ci swobodę ruchów.
- absorber – aktualnie najpopularniejszy wybór to absorber zszywany, warto wybrać lonże wyposażoną w możliwość kontroli stanu zużycia absorbera
Niektóre lonżę via ferrata, z reguły droższe modele, mają dodatkowo:
- krętlik – zapobiega skręcaniu ramion lonży
- oczko – umożliwia wpięcie karabinka do odpoczynku
Rekomendujemy lonże via ferrata marek Ocun i Climbing Technology, które posiadają wszystkie wymagane certyfikaty, w tym akredytację UIAA (Międzynarodowa Federacja Związków Alpinistycznych) oraz bardzo dobry stosunek ceny do jakości.
Uprząż – dopasowana, wygodna i wielofunkcyjna
Uprząż wspinaczkowa do via ferraty powinna być wygodna, dobrze dopasowana i posiadać regulację zarówno w pasie biodrowym, jak i w udach. Warto wybierać uprzęże z szerokim pasem biodrowym oraz miękkim wykończeniem, co znacząco zwiększa komfort nawet podczas wielogodzinnego działania w terenie.
Choć uprząż kupowana z myślą o via ferratach może wydawać się wyspecjalizowanym sprzętem, to w zdecydowanej większości przypadków sprawdzi się również podczas wspinaczki – zarówno na panelu, jak i w skałach. Z tego względu warto już na etapie zakupu zwrócić uwagę na dodatkowe funkcje, które zwiększają uniwersalność uprzęży.
Jednym z takich elementów są szpejarki, czyli pętle służące do wieszania karabinków, ekspresów, pętli czy innego sprzętu. Choć nie służą do asekuracji (nie wolno się do nich wpinać), są bardzo praktyczne i mogą być przydatne także na via ferracie np. do zawieszenia lonży pomocniczej, rękawiczek czy dodatkowego karabinka. Im więcej szpejarek, tym większa swoboda w organizacji sprzętu, co docenią szczególnie ci, którzy planują również wspinaczkę sportową. Warto też sprawdzić, czy uprząż posiada miejsce do wpięcia worka na magnezję, co dodatkowo zwiększa jej funkcjonalność.
Kask – lekki, ale wytrzymały
Kask wspinaczkowy to absolutnie obowiązkowy element wyposażenia na via ferratę. Chroni nie tylko w razie uderzenia głową o skałę, ale przede wszystkim przed spadającymi kamieniami lub elementami sprzętu innych uczestników trasy. To najważniejsza ochrona głowy w terenie eksponowanym i skalnym. Na via ferraty poleca się kaski o lekkiej konstrukcji z wytrzymałą skorupą i skuteczną wentylacją. Regulacja powinno pozwolić na precyzyjne dopasowanie kasku do kształtu i wielkości głowy.
Przed każdym wyjściem należy sprawdzić stan skorupy, pasków i systemu regulacji. Kask po silnym uderzeniu powinien zostać wymieniony, nawet jeśli nie nosi widocznych śladów uszkodzeń — jego zdolność pochłaniania energii może być już ograniczona.
Gotowe zestawy via ferrata
Dla osób rozpoczynających przygodę z via ferratami wygodnym i opłacalnym rozwiązaniem są gotowe zestawy, które zawierają najważniejsze elementy niezbędne do pokonywania żelaznych dróg. Na rynku dostępne są kompletne zestawy zawierające uprząż, lonże i kask, jak i takie składające się tylko z wybranych elementów np. tylko z uprzęży i lonży.
Kupując zestaw, masz pewność, że wszystkie elementy są ze sobą kompatybilne, mają aktualne certyfikaty bezpieczeństwa i zostały zaprojektowane do wspólnego użytkowania. To także wygodny sposób na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy, zwłaszcza w porównaniu z kupowaniem każdego elementu osobno.
W szczególności polecamy zestawy marki Ocun. Produkty tej marki wyróżniają się solidnym wykonaniem, wygodą i funkcjonalnością, dzięki czemu dobrze sprawdzą się zarówno u osób stawiających pierwsze kroki, jak i u tych, którzy szukają sprzętu na dłużej.
Dodatkowe akcesoria, które zwiększają bezpieczeństwo
Rękawiczki z odkrytymi palcami to drobny, ale bardzo przydatny element wyposażenia. Chronią dłonie przed otarciami od lin i skał, poprawiają chwyt karabinków i zwiększają pewność działania w trudnym terenie. Dobrze sprawdzają się modele z wzmocnieniem w części dłoniowej oraz elastycznym mankietem. Jeśli chodzi o obuwie, najlepiej sprawdzają się buty podejściowe z podeszwą typu climbing zone, które zapewniają dobrą przyczepność zarówno na skale, jak i podczas podejścia czy zejścia. Na bardzo trudnych trasach niektórzy sięgają po buty wspinaczkowe, które oferują maksymalną precyzję i tarcie, jednak na większości ferrat to właśnie podejściówki okazują się najbardziej uniwersalne i praktyczne.
Innym elementem wyposażenie, które warto mieć przy sobie jest lonża pomocnicza w postaci taśmy z karabinkiem zakręcanym lub samego karabinka, jeśli używana lonża via ferrata ma specjalne oczko. Dzięki temu będziesz mógł przypiąć się i zabezpieczyć w trakcie odpoczynku.
Nie można też zapominać o wygodnym plecaku z odpowiednim wyposażeniem. Jego pojemność i zawartość powinna być dopasowana do rodzaju wyjścia. Inaczej wyposażymy się na krótką, godzinną ferratę w skałkach położonych blisko parkingu, a inaczej na wielogodzinną trasę w Dolomitach z dużą ekspozycją i wymagającym podejściem.
Jak używać lonży via ferrata?
Połącz lonżę via ferrata z uprzężą w sposób trwały i bezpieczny. W tym celu użyj centralnego punktu uprzęży – zwykle znajduje się on na skrzyżowaniu taśm udowych i pasa biodrowego. Przepleć pętlę lonży przez ten punkt, a następnie wykonaj węzeł skrajny tzw. “główkę skowronka” (ang. lark’s foot). Upewnij się, że taśma dobrze przylega i nie jest skręcona. Takie połączenie zapewnia stałe i pewne zamocowanie lonży do uprzęży, bez ryzyka przypadkowego wypięcia się w trakcie poruszania po via ferracie.
Podczas poruszania się po via ferracie należy przez cały czas zachowywać pełną asekurację, czyli być wpiętym oboma karabinkami lonży do stalowej liny poręczowej. Zbliżając się do punktu kotwiczenia, najpierw przepnij jeden karabinek i upewnij się, że jest zamknięty, a dopiero potem przepnij drugi. Takie postępowanie sprawia, że w żadnym momencie nie pozostaniesz bez zabezpieczenia.
W trudniejszych miejscach warto zatrzymać się w stabilnej pozycji i z pełnym skupieniem przepiąć karabinki. Jeśli zachodzi potrzeba dłuższego odpoczynku, można dodatkowo wpiąć się do stałego punktu przy użyciu lonży pomocniczej np. z taśmy z karabinkiem zakręcanym lub samego karabinka, jeśli Twoja lonża via ferrata posiada dedykowane oczko. Takie rozwiązanie nie służy do asekuracji w ruchu, ale umożliwia zabezpieczenie się podczas przerwy.
Podsumowanie – o czym trzeba pamiętać przed wyjściem na via ferratę?
Bezpieczeństwo na via ferracie zależy od odpowiedniego przygotowania, świadomego doboru sprzętu i respektowania zasad. Do asekuracji należy używać wyłącznie lonży via ferrata wyposażonej w absorber energii. Podczas ruchu nie wolno stosować tzw. lonży wspinaczkowej, czyli pętli taśmy lub repa z karabinkiem, które służą jedynie do asekuracji statycznej. Taki zestaw nie pochłania energii i w razie odpadnięcia może prowadzić do bardzo poważnych obrażeń lub śmierci. Kolejnym częstym błędem jest wpinanie się w szpejarki, czyli materiałowe pętle do przenoszenia sprzętu. Szpejarki nie mają wytrzymałości konstrukcyjnej i nie są przeznaczone do asekuracji, dlatego należy zawsze wpinać lonżę w centralny punkt uprzęży. Przed każdą wycieczką warto dokładnie sprawdzić stan techniczny sprzętu. Nawet niewielkie uszkodzenia mogą znacząco obniżyć poziom bezpieczeństwa.
Wybierając trasę, należy brać pod uwagę swoje umiejętności, obycie z ekspozycją i ogólną sprawność. Początkujący powinni zaczynać od łatwych via ferrat o oznaczeniu A lub B, z łagodnym podejściem i prostym zejściem. Na trasie nie należy się spieszyć ani działać pod presją. Każdy ruch, w szczególności przepinanie karabinków, powinien być wykonany świadomie i spokojnie. Bardzo ważne jest także uwzględnienie warunków atmosferycznych. Przed wyjściem koniecznie trzeba sprawdzić prognozę pogody. Na ferraty nie należy wychodzić przy zapowiedziach burz, silnego wiatru czy opadów deszczu. Po opadach skała może być bardzo śliska, a mokre podeszwy tracą przyczepność. Nawet najprostsza trasa może wtedy stać się trudna i niebezpieczna.